نظریه‌های توسعه در آمریکای لاتین پس از جنگ سرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روابط بین‌الملل، دانشگاه فردوسی مشهد

2 کارشناس ‌ارشد روابط بین‌الملل، دانشگاه فردوسی مشهد

3 کارشناس ‌ارشد روابط بین الملل، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

با مطرح شدن نظریة ‌نوسازی به­منزلة پارادایم مسلط توسعه در دهة 1950، تمامی رویکردها به توسعه به نوعی ملهم از این پارادایم به شمار می‌رفتند. در دهة 1960 میلادی، ظهور مکتب وابستگی که واکنشی به دیدگاه‌های مکتب نوسازی بود، سبب زیر سؤال رفتن اصول این مکتب شد. ریشة مکتب وابستگی در اندیشه‌های اندیشمندان کشورهای آمریکای لاتین قرار داشت و گرایشی مارکسیستی به توسعه در دورة جنگ سرد مطرح شد. اما با پایان یافتن جنگ سرد و تغییراتی که به موازات آن در ساختار نظام بین‌الملل ایجاد شد، دیدگاه‌های مارکسیستی از جمله مکتب وابستگی به توسعه، به دلیل عدم توفیق در دستیابی به وعده‌های خویش با انتقاد همراه شد. در این راستا کشورهای آمریکای لاتین با توجه به تحولات رخ داده در ساختار و شرایط نظام بین‌الملل، نه‌تنها از دیدگاه‌های مکتب وابستگی پیروی نکردند، بلکه با برقراری روابط مناسب با کشورهای پیشرفته زمینه و شرایط توسعه و پیشرفت خویش را فراهم کردند. نوشتار حاضر تلاش دارد تا با رویکردی تحلیلی، به دیدگاه‌های رایج درخصوص توسعه در دورة جنگ سرد بپردازد و با ارزیابی دیدگاه‌های مزبور، رویکردهای توسعه و رشد در آمریکای لاتین را در دوران پس از جنگ سرد بررسی کند. به نظر می‌رسد کشورهای آمریکای لاتین با بهره‌گیری از فرایند جهانی‌شدن اقتصاد و رویکردهای مختلف ساختارگرا و نهادگرای ملهم از این فرایند، در حرکت به سمت رشد و توسعه‌ای متوازن تلاش کرده­اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critique and Evaluation on Latin American Theories of Development after the Cold War

نویسندگان [English]

  • Mohammad Javad Ranjkesh 1
  • Hamid Reza Keshavarz 2
  • Hossein Asghari Sani 3
1 Assistant Professor of International Relations, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
2 MA. in International Relations, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
3 MA. in International Relations, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
چکیده [English]

With the expression of the modernization theory as the dominant paradigm
of development during the 1950s, approaches towards development were extracted from this paradigm.
But with the birth of the attachment school of
thought, the modernization theory was scrutinized. For Latin American countries  however,  the  
attachment  school  of  thought  was  considered  a
Marxist ideology up until the end of the Cold War. Towards the end of the
Cold War, and with the changes that took place in the international system, Marxist  visions,  
including  the  attachment  school  of  thought  were  also
scrutinized due to a lack of resources. Latin American countries were able to
distance  themselves  from  the  attachment  system,  and  instead  establish proper relations with
advanced countries that helped their development. The
aim of this study is examine and criticize common visions regarding the
development of Latin American countries after the Cold War era. According to  the  findings  in  
this  paper,  Latin  American  countries  are  advancing towards growth and development through
their approaches to structural and institutional globalization of economics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • attachment
  • Cold War
  • Development
  • globalization of economics

مراجع

فارسی
1. ازکیا، مصطفی. (1381). جامعه ‌شناسی ‌توسعه. تهران: نشر کلمه.
2. اسکلیر، لزلی. (1376).جامعه ‌شناسی ‌نظام ‌جهانی. ترجمه‌ علی‌ هاشمی‌گیلانش. تهران: نشر وزارت‌ فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی.
3. باران، پل. (1359). اقتصاد سیاسی‌ رشد و ریشه‌های ‌عقب ‌ماندگی.ترجمه مهدی ‌قراچه‌داغی. تهران: انتشارات پالیان.
4. برژنیسکی، زبیگنیوز (1371). «جنگ سرد و پیامدهای آن». ترجمه مجتبی امیری. اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، شماره 63 و64 .
5. بشیریه، حسین. (1374). دولت ‌عقل.تهران: موسسه ‌نشر علوم ‌نوین.
6. بولتن مجمع مالی بین‌المللی. (1374). «خصوصی سازی در امریکای لاتین». تازه‌های اقتصاد، شماره 47
7. جان­ندروین، پیترز. (1373). «فوکویاما و دموکراسی لیبرال: پایان تاریخ». ترجمه ­پرویز صداقت. مجله اطلاعات سیاسی­ ـ اقتصادی. شماره 79 و 80.
8. حسینی­متین، مهدی. (1388). «نظام بین‌الملل پس از جنگ سرد و اثرات آن بر سیاست خارجی آمریکا». فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی. سال اول. شماره سوم.
9. رودریک، دنی. (1386). «پایان اجماع واشنگتنی و آغاز سردرگمی واشنگتنی». ترجمه حسین سلیمی. مجله اقتصاد سیاسی. سال دوم. شماره 5و6.
10. ساعی، احمد. (1386). توسعه‌ در مکاتب‌ متعارض.تهران: نشر قومس.
11. ساعی، احمد. (1377). مسائل ‌سیاسی ‌ـ ‌اقتصادی ‌جهان ‌سوم.تهران: نشر سمت.
12. سو، آلوین. (1378). تغییر اجتماعی ‌و توسعه. ترجمه ‌محمود حبیبی‌مظاهری. تهران: پژوهشکده‌ مطالعات ‌راهبردی.
13. شه‌حامد، طاهر. (1375). «مقدمه‌ای بر آشنایی با اقتصاد کشورهای امریکای لاتین». تازه‌های اقتصاد، شماره 73.
14. قادری، طاهره. (1378). «مکتب ‌نوسازی ‌و معضل‌ تبیین‌ تغییر و توسعه».مجله ‌سیاسی ‌و اقتصادی، شماره 141 و 142.
15. قزلسفلی، محمدتقی. (1376). «پست‌ مدرنیسم ‌و فروپاشی ‌ذهنیت ‌توسعه». مجله اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 121 و 122.
16. مصلی‌نژاد، عباس. (1387). «تحولات الگویی سیاست خارجی آمریکا بعد از جنگ سرد». فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 38، شماره 1 .
17. محتشمی، مهدی. (1387). «امریکای لاتین؛ فرایندهای سیاسی، اقتصادی و نظامی و راهبردها». مرکز مطالعات راهبردی. به کوشش زهرا طاهری ‌امین. ماهنامه230.
18. مشاور، زیبا. (1383). جهانی شدن، وابستگی متقابل و استقلال دولت؛ یک ارزیابی از منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا. ترجمه عباس حاتمی‌زاده. تهران: نشر کویر.
19. نعمتی ‌وروجنی، یعقوب. (1378). نظریات‌توسعه.دسترسی در:
http://www.aftabir.com/articles/view/economy_marketing_business/economic_sciense/c2c1231832670_development_theory_p1.php.
20. واعظی، محمود. (1386). «روندها و ساختارها در وضعیت جدید جهانی». فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و یکم. شماره 3.
 
 
لاتین
21. Ayers, A.C. (1962). The Theory of Economic Progress.New York: Schocken Books.
22. Baran, P.A. (1957). The Political Economy Of Growth. New York: Monthly Review Press.
23. Cruz, A. P. S. (1960). NiEstabilidadni Desarrollo – La Politica del Fondo Monetario International.Santiago: Editorial University.                                                                                               
24. Frank, A. G. (1971). Capitalism and Underdevelopment in Latin America. Harmondsworth: Penguin.                                                                          
25. Gruchy, A. G. (1947). Modern Economic Thought: The American Contribution. New York: Prentice – Hall.
26. Gordon, W.  C. (1950). The Economy of Latin America.New York: Columbia University Press.
27. Glade, W. P. (1969). TheLatin American Economics: A Study of Their Institutional Evolution.New York: American Book. Van Nostrand. Rcinhold.
28. Kuznets, S. (1966). Modern Economic Growth: Rate, Structure and Spread.New Haven: Yale University Press.
29. Klak, Th. (1998). Globalization and Neoliberalism the Caribbean Contexe. U.S.: Boston Press.
30. Kotz, D. M. (2002). "Globalization and Neoliberalism, Rethinking Marxism". Journal of Economics, Culture & Society. Vol. 65. No. 2.
31. Keohane, R. O. and Nye, Joseph S. (1989). Power and Interdependence. Cornell University Press.
32. Krugman, P. (1996). "Past and Prospective Causes of High Unemployment". Economic Review. Vol.70. No.4.
33. Larrain, G. (1989) Theories of Development: Colonialism and Dependency. Cambridge: Polity.
34. MacEwan, A. (1994). "Globalization and stagnation". In Between Globalization and Nationalism. By R. Miliband and L. panitch.
35. OECD (1994). Globalization of Industrial Activities, The post war Economic Achievement.
36. Prebisch, R. (1962). "The Economic Development ol Latin America and Its Principal Problems". Economic Bulletin for Latin America. No.7.
37. Sunkel, O. (1958). "La inflacion – Un enfoque heterodoxo". El Trimestre Economico. No.25.
38. Sachwald, F. (1994). Les defis de la mondialisation: innovation et concurrence. Paris: Paris Masson Press.
39. Williamson, J. (2003).From Reform Agenda to Damaged BrandName. Finance & Development.Finance & development publish.
فصلنامه مطالعات جهان
دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 2
پاییز و زمستان
بهمن 1392
صفحه 349-379

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار