تحلیل جامعه‌شناختی جنگ استقلال الجزایر و بازنمایی آن در آینۀ ادبیات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه تهران

2 دکتری ادبیات تطبیقی_ادبیات فرانسه، دانشگاه تهران

چکیده

جنگ استقلال الجزایر که از سال 1954 تا 1962 به طول انجامید و قربانیان زیادی بر جای گذاشت، در ادبیات فرانسه و فرانسه‌زبان بازتاب گسترده‏ای داشته و دارد، چنانکه امروزه نیز، پس از گذشت نیم قرن از امضای توافقات اِویان، همچنان شاهد پیدایش آثار جدیدی در مورد این جنگ هستیم. این آثار ادبی نه‌تنها به ثبت و ضبط برگی از تاریخ در حافظۀ جمعی دو ملت کمک می‏کنند، بلکه می‏کوشند پاسخی در خور کنجکاوی‌های زیرکانۀ نسل پرسشگر نو بیابند. البته باید توجه داشت که هر نویسنده، هرچند به‌دنبال ترویج جهان‌بینی از‌پیش‌تعیین‌شده‏ای نباشد، جنگ را از منظر خود بیان می‏کند و دیدگاه خاص خویش را نسبت به متن و حواشی آن دارد؛ بنابراین بررسی و مقایسۀ روایت‏های مختلف از یک پدیدۀ واحد می‏تواند از تفسیرهای یکسویه جلوگیری کند و زوایای پنهان آن را نمایان سازد. در این مقاله تلاش شده ضمن ارائۀ تاریخچۀ مختصری از روابط فرانسه و الجزایر، و معرفی زمینه‌های اجتماعی و سیاسی تولید آثار ادبی، با رویکردی تطبیقی به برخی از آثار شاخص ادبیات فرانسه‌زبان در حوزۀ جنگ، به چگونگی بازنمایی جنگ استقلال در ادبیات فرانسه و الجزایر از منظر روایی پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Algerian War of Independence against French Colonialism and its Reflection in Literature

نویسندگان [English]

  • Farideh Alavi 1
  • Zeinab Rezvantalab 2
1 Associate Professor of French Language and Literature, University of Tehran
2 Ph.D. Comparitive Literature, French Literature, University of Tehran
چکیده [English]

The Algerian War of Independence, which broke out in 1954 and lasted 8 years taking innumerable lives is widely reflected in the French and Francophone works of literature. Today, half a century after the signing of the Evian Accords, we are witnessing the emergence of new works on the war, which not only record the collective memory of the nation, but also strive to satisfy the curiosity of the younger generation. It should be noted that each author, even if he doesn’t seek to promote a pre-determined ideology, narrates the war from his own point of view, and has a particular perspective on the war and its margins. Thus, comparing different versions of a single phenomenon can help avoid one-sided interpretations by providing a more wholesome view of the issue. In the following article, in addition to providing a brief history on the relations between France and Algeria, we attempt to study the narratives of the French war of independence while adopting a comparative approach to present an introduction of the social and political contexts in which they were narrated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Algeria
  • Colonization
  • France
  • independence
  • literature
  • Memory
  • Resistance
  • War
Augais, Th. (2011). Ecrire et Publier la Guerre d’Algérie. Paris: Editions Kimé.
- Bonn, Ch. et Boualit, F. (1999). Paysages Littéraires Algériennes des Années 90: Témoigner d’Une Tragédie?. Paris: L’Harmattan.
- Bonnafont, J. P. (2005). Douze Ans en Algérie 1830-1842. Nice: Editions Jaques Ganidini.
- Buis, G. (2002). La Grotte. Algérie: Les Romans de la Guerre, Coord. Guy Dugas, Paris, Ombibus.
- Caussée, J. et Cessole, B. (1999). Algérie 1830-1962. Paris: Maisonneuve et Larose.
- Chaulet-Achour, Ch. (1990). Anthologie de la littérature algérienne de langue française. Alger-Paris: ENAL-Bordas.
- Chaulet-Achour, Ch. (2012). "Ecrits d’Algériennes et guerre d’indépendance", Confluences Méditerranée, Paris, L’Harmattan, 2012/2, N° 81, pp. 189-203.
- Chevillot, F. et Norris, A. (2007). Des femmes écrivent la guerre. Paris: Editions Complicités.
- Clayton, A. (1994). The Wars of French Decolonization. London: Longman.             
- Djaout, T. (1990). Une Parole en Liberté. Alger: ENAL.
- Horne, A. (2006). A Savage War of Peace. Algeria: 1954-1962. New York: New York Review Books.
- Jauffret, J. Ch. (2005). Ces Officiers Qui Ont Dit Non à la Torture: Algérie 1954-1962. Paris: Autrement.
- Méchakra, Y. (1979). La Grotte éclatée. Alger: SNED
- Mekhaled, B. (1995). Chronique d’un massacre: 8 mai 1945, Sétif-Guelma-Kherrata. Paris: Editions Syros.
- Merad, Gh. (1976). La littérature algérienne d'expression française. Paris: Pierre Jean Oswald.
- Milkovitch-Rioux, C. (2012). Mémoire Vive d'Algérie: Littératures de la Guerre d'Indépendance. Paris: Buchet-Chastel.
- Saadallah, A. (1983). La montée du nationalisme en Algérie. Alger: Entreprise nationale du Livre.
- Stora, B. (2012). Histoire d’Algérie. Paris: La Découverte.
- Stora, B. (1997). Imaginaires de Guerre, Algérie-Viêt Nam en France et aux États-Unis. Paris: La Découverte.
- Stora, B. (1993). La guerre d’Algérie (1954-1962). Paris: La Découverte.
- Stora, B. (2003). "La guerre d’Algérie dans les mémoires françaises", L’Esprit créateur, The John Hopkins University Press, Vol. 43, N° 1, printemps 2003, pp. 7-31.